W 1662 r. Naroński przy Mojtynach wpisał 23 włóki (około 388 ha). W 1815 r. wieś liczyła 30 dymów i 155 osób, a w 1838 – 29 dymów i 159 mieszkańców. Zabudowa miejscowości uformowała się w kształcie ulicówki. Wieś należała do parafii w Nawiadach od samego początku.
W I poł. XIX wieku kryzys gospodarczy spowodowany wieloma wojnami, nieurodzajami oraz epidemiami przyczynił się do szukania nowych form ożywienia gospodarczego w całych Niemczech. Kryzys nie ominął także Mojtyn. Państwo niemieckie w tym czasie inwestowało w rozwój dróg, kolei, kanałów wodnych, a także w meliorację terenów podmokłych. To przyczyniło się do rozwoju życia gospodarczego i wzrostu zatrudnienia. Na teren Prus Wschodnich przybywali nowi osadnicy z Niemiec zachodnich. Pilna była potrzeba zagospodarowywania nowych połaci ziem.
Rozpoczął się w tym czasie także proces uwłaszczeniowy. Rozwój rolnictwa wymagał także nowych gruntów pod uprawę. Ziemie okalające Mojtyny były już zagospodarowane. By poszerzyć obszar ziem uprawnych, mieszkańcy trzech miejscowości powołali Związek Wodny Nawiadzko-Mojtyński. Celem Związku było zmeliorowanie mokradeł przylegających do jeziora nawiadzkiego i mojtyńskiego, a także o obniżenie poziomu wody w jeziorach o 60 cm. Prace, z jakimi miał się uporać Związek, zrealizowano pod koniec XIX w. Odzyskano dzięki temu sporo gruntów pod uprawę.
Pod koniec lat czterdziestych XIX w. w Mojtynach mieszkały 22 rodziny. Miejscowość była zwarta, nie było gospodarstw na koloniach.
Gospodarstwa domowe i rolne w Mojtynach w roku 1848
| Lp. | Imię i nazwisko | Areał ziemi | Konie | Krowy | Owce | Świnie | |||
| Włóki | Morgi | ||||||||
| 1. | Johann Willan | 1 | 10 | 2 | 1 | 7 | 4 | ||
| 2. | Andreas Hank | — | 13 | — | 1 | 3 | — | ||
| 3. | Johann Lumma | — | 26 | 2 | — | 4 | — | ||
| 4. | Carl Pallasch | — | 26 | 2 | — | 4 | — | ||
| 5. | Johann Waschke | — | 26 | 2 | — | 4 | — | ||
| 6. | Friedrich Losch | 1 | 23 | 3 | 1 | 4 | 2 | ||
| 7. | Jacob Kiparski | 1 | 23 | 3 | 1 | 4 | 2 | ||
| 8. | Johann Eichel | 1 | 23 | 3 | 1 | 4 | 2 | ||
| 9. | Christoph Bloch | 1 | 16 | 3 | 1 | 4 | — | ||
| 10. | Wilhelm Will | 1 | — | 3 | 1 | 4 | — | ||
| 11. | Gottlieb Gemballa | 1 | 10 | 3 | 1 | 4 | — | ||
| 12. | Frantz Matzkowski | — | 26 | 2 | 1 | 4 | — | ||
| 13. | Wilhelm Guszewski | 1 | 23 | 3 | 1 | 4 | 1 | ||
| 14. | Johann Jewski | 1 | 10 | 2 | — | 3 | — | ||
| 15. | Michael Dopatka | — | 13 | — | — | — | — | ||
| 16. | Wilhelm Berlsch | — | — | — | — | — | — | ||
| 17. | Wilhelm Mathusek | — | — | — | — | — | — | ||
| 18. | Wilhelm Komorowski | — | — | — | — | — | — | ||
| 19. | Wilhelm Broderek | — | — | — | — | — | — | ||
| 20. | Carl Krosta | — | — | — | — | — | — | ||
| 21. | Fridrich Fanela | — | — | — | — | — | — | ||
| 22. | Wilhelm Olbrisch | — | — | — | — | — | — | ||
Źródło: APO, 4, syg. 2604, Die Schule in Moythienen Kirschpiel Aweyden (1836 – 1867), s. 297 – 298.
Pod koniec XIX w. i na początku XX w. Mojtyny powiększyły się o kilka gospodarstw rolnych, które wybudowano na koloniach (tkz. wybudowania). W 1909 r. wybudował gospodarstwo Abramzik. Typowa zabudowa mazurska w tym czasie tak wyglądała. Patrząc od domu mieszkalnego, który był budowany z czerwonej wypalanej cegły, naprzeciwko budowano dużą stodołę. Po jednej ze stron była wozownia i inne pomieszczenia gospodarcze, a po drugiej obory i chlewy. Podwórza najczęściej były duże. Nieopodal domu mieszkalnego była studnia, a przy budynkach gospodarczych kierat. W wielu wsiach mazurskich były wiatraki holenderskie, taki też był i w Mojtynach. Jednak dziś nie ma po nim żadnego śladu. A warunki atmosferyczne były i są nadal doskonałe, często wiejące wiatry od zachodu, były tanim źródłem energii napędzającym wiatrak, który służył za młyn tej lokalnej społeczności.